Rat u Ukrajini i rast vojnih budžeta širom Evrope značajno su povećali globalnu potražnju za naoružanjem i municijom, što je otvorilo novu šansu za namjensku industriju Bosne i Hercegovine. Nakon godina stagnacije, brojni pogoni ponovo rade punim kapacitetom, a posebno u Federaciji BiH se očekuje da bi brzim odlukama i partnerstvima domaća preduzeća mogla postati dio odbrambenog lanca NATO-a i Evropske unije.
U posljednje dvije godine zabilježen je snažan rast proizvodnje i izvoza. BNT – Tvornica mašina i hidraulike iz Novog Travnika, koja je ranije bila na rubu stečaja, danas je među najvećim dobitnicima. Kompanija proizvodi minobacače, bacače, topove i drugu vojnu opremu, dok je samo u prvih šest mjeseci 2025. ukupni izvoz vojne opreme iz BiH premašio 311 miliona KM, što je rast od 31 posto u odnosu na isti period prethodne godine.
Ipak, istovremeno su uočene i ozbiljne slabosti, prije svega zavisnost od uvoza baruta. Kratkotrajni zastoj isporuka iz Srbije početkom septembra zaustavio je proizvodnju u konjičkom “Igmanu”, što je pokazalo koliko su lanci snabdijevanja ranjivi. Kao mogući odgovor ponovo se spominje Vitezit, nekadašnji lider u proizvodnji baruta i eksploziva, čija imovina je prešla u vlasništvo kompanije WDG Promet. Najavljuje se pokretanje moderne linije koja bi mogla zadovoljiti domaće potrebe, a kasnije i dio evropskog tržišta.
Procjene govore da Evropi godišnje nedostaje više od 20 hiljada tona baruta, dok je Evropska unija sebi postavila cilj da do kraja 2025. udvostruči proizvodnju artiljerijskih granata na dva miliona komada godišnje. U tom kontekstu, BiH može izaći iz okvira regionalnog dobavljača i, kroz partnerstva s američkim i evropskim kompanijama, postati dio šireg sigurnosnog i ekonomskog lanca.
Za takav iskorak potrebne su ulaganja u modernizaciju, razvoj domaćih kapaciteta za proizvodnju ključnih sirovina, sklapanje dugoročnih ugovora i osiguravanje političke stabilnosti. Namjenska industrija u BiH danas ima priliku da ponovo postane važan faktor, ali da li će tu šansu iskoristiti zavisi od brzine i odlučnosti institucija i privrednih aktera u zemlji.
Dok Evropa traži načine da ojača vlastitu odbrambenu proizvodnju, Bosna i Hercegovina se nalazi pred rijetkom šansom da iz pozicije malog proizvođača preraste u pouzdanog partnera NATO-a i EU-a. Ukoliko država i kompanije pokažu spremnost na brze i konkretne poteze, namjenska industrija može postati ne samo izvor novih radnih mjesta i prihoda, već i strateški faktor koji BiH čvršće veže uz zapadne sigurnosne i ekonomske tokove.
Vijest Info
Objavi komentar